ေက်ာင္းသားေတြကို အစဥ္စိ္တ္အားထက္သန္ေစဖုိ႔ (ေရးသားသူ - Cristina Cabal)

သင့္ရဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို စိတ္အားထက္သန္ေနေအာင္ ဘယ္႐လိုလုပ္မွာလဲ။

ကၽြန္မကေတာ့ အဲဒါကို ေပ်ာ္ရႊႊင္ခုိ္င္မာတဲ့ အိမ္ေထာင္ေရးတစ္ခုနဲ႔ နုႈိင္းယွဥ္ပမာေပးလုိပါတယ္။ ခ်စ္ခင္နွစ္သက္ျခင္းလုိမ်ိဳး စိ္တ္ခံစားမႈလိုဘဲ စိတ္အားထက္သန္မႈဆိုတာ မွန္မွန္ေလးျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးတာမ်ိဳး မျပဳလုပ္ေပးရင္ တျဖည္းျဖည္း ေမွးမွိန္ေလ်ာ့ရဲသြားတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါက အခ်ိန္၊ အားစို္က္မႈနဲ႔ စြမ္းအားတုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၾကိဳးစားရၾကိဳးနပ္ပါတယ္။

ကၽြန္မရဲ့ အေတြ႕အၾကံဳအရေျပာရရင္ ေက်ာင္းသားေတြကို စိတ္အားထက္သန္ေအာင္ လုပ္နုိင္တဲ့ အရာ(သူ) ဟာ စိတ္အားထက္သန္မႈရွိတဲ့ ဆရာသာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ သင္ဟာ စာသင္ျခင္းအေပၚ နွစ္သက္စြဲလမ္းမႈ ရွိမယ္ဆုိရင္ သင့္ေက်ာင္းသားေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ့ သင္ၾကားေရးအေပၚနွစ္သက္စြဲလမ္းမႈကို ျပသနုိင္ေျခ ပုိမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒါရဲ့ ဆန္႔က်င္ဖက္ အျပဳအမူမွာလည္း ဆန္႔က်င္ဖက္ သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါရေစ။ အကယ္လုိ႔ သင္က စာသင္ရတာကို စိ္တ္မဝင္စားရင္ သင့္ရဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကလည္း စာသင္ၾကားေရးကို စိတ္ပါၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ နွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာ စုေဆာင္းမိိထားတဲ့ ကၽြန္မရဲ့ စာသင္အေတြ႕အၾကဳံထဲက ေကာင္းနုိးရာရာ အၾကံျပဳခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပလု္ိက္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေတြကို ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေစပါ။
ေက်ာင္းသားေတြကို အတန္းထဲမွွာ ပူးေပါင္း ပါဝင္လုပ္ကုိ္င္ေစတာ၊ ဦးေဆာင္တက္ၾကြ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပါဝင္ေစတာမ်ိဳး မလုပ္ရင္ေတာ့ သူတို႔ေတြကို တက္ၾကြမႈ ျဖစ္ေစမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာကဘဲ အေရွ႕ကေန အခ်ိန္ျပည့္ တတြတ္တြတ္ေျပာသြားျပီး ေက်ာင္းသားေတြက လုိက္မွတ္ရတဲ့ ေခတ္က ဟုိးအေဝးၾကီးမွာ က်န္ခဲ့ပါျပီ။ စာသင္ခန္းေတြဟာ ေက်ာင္းသားကို ဗဟုိျပဳတာျဖစ္သင့္ပါျပီ။ သင္ယူမႈ အဆင့္ဆင့္မွာ ဆရာတစ္ေယာက္ဟာ နည္းျပ သုိ႔မဟုတ္ ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္သူတစ္ဦး အသြင္နဲ႔သာ ကူညီတာ၊ လမ္းညႊန္တာ၊ ထိန္းေၾကာင္းတာမ်ိဳးသာ လုပ္သင့္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေတြကို ထြန္းလင္း ေတာက္ပခြင့္ ေပးပါ။
ေက်ာင္းသားေတြကို ေအာင္ျမင္မႈရဲ့ အရသာကို ခံစားခြင့္ေပးဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ၾကိဳးစားမႈ အသီးအပြင့္ ရလာဒ္ကို ျမင္သာတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးေတြ လုပ္ခုိင္းပါ။ ခက္ခဲတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခုကို ေအာင္ျမင္ ျပီးေျမာက္သြားတဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ “Yeah, I did it!” (ေဟး၊ ေအာင္ျပီကြ!) ဆုိတဲ့ ခံစားမႈ အရသာဟာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ စိတ္အားထက္သန္မႈကို ျမင့္မားေစပါတယ္။

သင္ယူျခင္းကို ေပ်ာ္စရာေကာင္းေအာင္လုပ္ပါ။

သင့္အတန္းကို စြဲလန္းစရာ၊ အမွတ္ရစရာေတြ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါ။ ကစားပြဲေတြ၊ ျပိဳင္ပြဲေတြ လုပ္ေပးပါ။ လူတုိင္းဟာ ျပိဳင္ပြဲေတြကို နွစ္ခ်ိဳက္ၾကျပီး အဲ့ဒါက ေက်ာင္းသားေတြကို တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ ေျပာဆုိဆက္ဆံရေအာင္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ျဖစ္ျပီး သင္ယူျခင္းကိုပါ တစ္ျပိဳင္နက္တည္း ျဖစ္ေပၚေနေစေအာင္ အခြင့္အေရးေတြ ဖန္တီးေပးပါတယ္။

ဖတ္စာအုပ္ေတြကေန ေဝးေဝးေနပါ။

သင့္ေက်ာင္းသားေတြကို သူတို႔ရဲ့ လုိအပ္ခ်က္၊ စိတ္ဝင္စားမႈ စတာေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္၊ လက္ေတြ႕ကမာၻနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ ျပင္ပက တစ္ကယ့္အေၾကာင္းအရာေတြ ကိုသင္ၾကားေရးမွာသံုးပါ။ သင့္ကိုယ္ပုိင္ သင္ခန္းစာေတြကို ဖန္တီးကာ သူတုိ႔ေတြ ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ သင္က ဘယ္ေလာက ္ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြ၊ အခ်ိန္ေတြ ရင္းနီွီးျပီး ကူညီေပးေနတယ္ဆုိတာ ျပသပါ။

အခ်ိဳ႕အရာေတြကို ဘာေၾကာင့္လုပ္ရသလဲဆုိတာ ရွင္းျပပါ။

ေက်ာင္းသားေတြကို ဖတ္စာအုပ္ဖြင့္ျပီး ’စာမ်က္နွာ ၂၂ က ေလ့က်င့္ခန္း ၅ ကိုလုပ္ပါ’ လုိ႔ ခုိင္းတာေလာက္ ပ်င္းစရာေကာင္းတာမရွိပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခုကို လုပ္ခိုင္းေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေက်ာင္းသားေတြကို အဲ့ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို လုပ္ဖုိ႔ ဘာေၾကာင့္ အေရးၾကီးေၾကာင္းနဲ႔ အဲ့ဒါကို လုပ္လုိ႔ ဘယ္လုိမ်ိဳး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ရရွိ္မလဲဆုိတာကိုပါ ရွင္းျပဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ရွင္းလင္းတဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြေပးပါ။

ေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခု လုပ္ခုိင္းေတာ့မယ္ဆုိရင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ညႊန္ၾကားျပီး ေက်ာင္းသားေတြကိုလည္း ဦးစြာပထမ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ရယ္ ျပီးေတာ့ မရွင္းလင္းတာေတြ ေမးျမန္းဖုိ႔ရယ္အတြက္ အခ်ိန္ေပးရပါမယ္။ လုပ္ရမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္းကို ေသေသျခာျခာ နားမလည္လုိ႔ ေကာင္းေကာင္းမလုပ္နုိ္င္တာေလာက္ ေက်ာင္းသားေတြကို စိ္တ္ပ်က္ေစတဲ့ အရာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။ သူတို႔ေတြ လုပ္ရမယ့္အရာဟာ ဘာလဲဆုိတာ သူတုိ႔ေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။

သင္ခန္းစာတုိင္းအတြက္ ရွင္းလင္းျပီး လက္လွမ္းမွီနုိင္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ သတ္မွတ္ေပးပါ။

အတန္းျပီးလို႕ ေက်ာင္းသားေတြ သင့္အတန္းထဲကေန ထြက္သြားတဲ့အခါ ဒီအတန္းတက္ရတာ တန္ပါတယ္ဆုိတဲ့ အေတြးနဲ႔ ထြက္သြားတာကို သင္လုိခ်င္မွာပါ။ သင့္ရဲ့ သင္ခန္းစာအစီအစဥ္ကို စာသင္ခန္းေရွ႕သင္ပုန္းၾကီးရဲ့ ေထာင့္တစ္ေနရာမွာ ေရးထားျခင္းျဖင့္ ေက်ာင္းသားေတြက သူတုိ႔ဘာသင္ခန္းစာေတြ သင္ရေတာ့မယ္ဆုိတာ ၾကိဳတင္ သိရွိ ျပင္ဆင္ထားလုိ႔ရေအာင္ လုပ္ျပီး သင္ခန္းစာကို စတင္ဖုိ႔ အတန္းခ်ိန္ ျပီးဆံုးသြားတဲ့အခါ မိမိ ခ်ေရးထားတဲ့ သင္ခန္းစာ အစီအစဥ္ေတြ ျပန္ၾကည့့္ျပီး သင္ျပီးသမွ်ကုိ ျပန္လည္ျခံဳငံု ရွင္းလင္းျပပါ။ ေက်ာင္းသားေတြက လက္ရွိေတာ့ ဘယ္ေနရာေရာက္ေနျပီး၊ ေရွ႕မွာေတာ့ ဘာေတြဆက္လုပ္သြားမယ္ဆုိတာ သိရွိေနဖုိ႔ အေရးၾကီးလွပါတယ္။
ေက်ာင္းသား ေနရာခ်ထားပံုစံေျပာင္းလဲျပီး ေရႊ႕လ်ားမႈမ်ား ထည့္သြင္းေပးပါ။

ေက်ာင္းသားေတြကို နွွစ္ေယာက္တြဲလုိက္၊ အုပ္စုလုိက္ အလုပ္လုပ္ခုိင္းပါ။ သူတို႔ထုိ္င္ေနက် ေနရာကေန ထြက္ခိုင္းျပီး ေနရာေရႊႊ႕ေပးပါ။ တြဲထိုင္ေနသူေတြကိုလည္း မၾကာခဏေျပာင္းခိုင္းပါ။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ အာရံုစူးစုိက္မႈကို ရယူကာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ျဖစ္ျပီး အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးေတြ သတ္မွတ္ေပးျပီး လုပ္ခို္င္းကာ သူတုိ႔ေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးျပီး ေမးခြန္းေတြ ေမးျမန္းနုိင္္မယ္႔ ေပ်ာ္ရႊင္ရင္းနွီးတဲ့ အေျခအေနကို ဖန္တီးေပးပါ။

မတူညီတဲ့ သင္ၾကားေရးပစၥည္းေတြကို သံုးပါ။

ေက်ာင္းသားေတြဟာ စာအုပ္ကို ၾကည့့္ရတာထက္ ျမင္ကြင္းက်ယ္ screen ကို ၾကည့္ရတာကို ပိုမုိ နွစ္သက္ၾကတယ္ဆုိတာ ကၽြန္မတုိ႔ သိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ အျမင္ကို အေထာက္အကူျပဳေစတဲ့ visual သင္ေထာက္ကူအရာေတြ၊ flash card လို ပံုျပကဒ္ျပားေတြ၊ စာနဲ႔ ပံုနဲ႔ တြဲထားတဲ့ infographic ေတြ၊ ဥာဏ္စမ္း ပေဟဠိေတြ အျပင္ အဆင္ေျပတဲ့ ေခတ္ေပၚနည္းပညာ အသစ္ေတြကို အသံုးျပဳပါ။ ေနာက္ျပီး အြန္လုိင္း ဥာဏ္စမ္းေတြ၊ ဂိမ္းကစားနည္းေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြရနုိ္င္တဲ့ ဆုိဒ္ေတြလည္း အခုအခါမွာ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါျပီ။ ဆရာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စာသင္ခန္းထဲကုိ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ သယ္ေဆာင္ လာေပးမယ့္ သင္ၾကားေရး အေထာက္အကူအသစ္ေတြကို ရွာေဖြ ယူေဆာင္လာဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္စရာေတြရွိျပီး ကၽြန္မတုိ႔ရဲ့ စာသင္ခန္းထဲကိုလည္း နည္းပညာအသစ္ေတြကို ယူေဆာင္လာျခင္းဟာလည္း ေက်ာင္းသားေတြကို စိတ္အားထက္သန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္္းတစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကို မဆံုးနို္င္ေတာ့တဲ့ သဒၵါ နဲ႔ ေဝါဟာရ ေလ့က်င့္ခန္းေတြခ်ည္း လုပ္ခို္င္းေနလိုကေတာ့ သူတုိ႔ေတြကို စိ္တ္ဓါတ္ေတြ တက္ၾကြျပီး စိတ္အားထက္သန္လာဖုိ႔ေတာ့ မေမ်ွာ္လင့္ပါနဲ႔။

သိပ္လည္း အရမ္းၾကီးအမွား မျပင္ေပးပါနဲ႔။

ေက်ာင္းသားေတြက အထူးသျဖင့္ အတန္းအျပင္ထြက္ျပီး စကားေျပာရတဲ့အခါ အမွားအယြင္းလုပ္မိရင္ အလြန္အကြၽံ အမွားျပင္ေပးတာကို ေရွာင္ရွားပါ။ သူတို႔ အမွားတစ္လံုးေျပာမိတု္္ိင္း စကားျဖတ္္ျဖတ္ျပီး ဝင္ဝင္ျပင္ေျပာေပးေနရင္ သူတုိ႔ရဲ့ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈကို ေလ်ာ့က် ထိခုိက္ေစပါတယ္။ သူတုိ႔ေျပာတာကုိ ဆံုးေအာင္ နားေထာင္ပါ။ ျပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ့ ပါဝင္ေျပာဆုိမႈအတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာပါ။ ျပီးေတာ့မွ သူတုိ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ အမွားေတြထဲက အေရးၾကီးတဲ့ အမွား ၁ ခု၊ ၂ ခုေလာက္ကိုသာ ေရြးခ်ယ္ညႊန္းျပျပီး ျပင္ဆင္ေပးလုိက္ပါ။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းစာေတြကို အမွားလုပ္ျခင္းဟာ ပညာသင္ၾကားေရးရဲ့ အစိတ္အပို္င္းတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ အားလံုးအမွားနဲ႔ မကင္းေၾကာင္း၊ ဆရာေတြေတာင္ မွားတတ္ၾကေၾကာင္း သတိေပးေျပာဆုိကာ အားေပးပါ။

ခ်ီးမြမ္္းပါ။

ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈတစ္ခုျပီးတုိိ္င္း၊ သူတို႔ရဲ့ အေျဖေတြက မမွန္သည့္တိုင္၊ အထူးသျဖင့္ အားနည္းတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ေတာ္လိုက္တာ “Well done” တုိ၊႔ ေျဖေပးတာေက်းဇူးပဲ “Thank you” ဆုိတဲ့ စကားေတြနဲ႔ မွတ္ခ်က္ျပီး ခ်ီးမြမ္းေပးတာဟာ သူတို႔ရဲ့ ယံုၾကည္မႈကို တုိးပြားေစပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့မဂၤလာစကားေလးေတြ ေျပာစရာတစ္ခုခုအျမဲ ရွိပါတယ္။ အေကာင္းျမင္တာေလးနဲ႔ စတင္လုိက္ပါ။ ျပီးေတာ့မွ လိမၼာပါးနပ္စြာနဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြကုိ လုိက္ျပင္ေပးသြားလို႔ ရပါတယ္။

ဒါဆုိ ကၽြန္မေျပာျပခ်င္တဲ့ အထဲက အေကာင္းဆံုးအၾကံျပဳခ်က္က ဘာျဖစ္မလဲ။ ကၽြန္မရဲ့ ၂၆ နွစ္ရွိျပီျဖစ္တဲ့ စာသင္သက္တမ္းမွာ ကၽြန္မအမ်ားဆံုး လက္စြဲခဲ့တဲ့ အရာကေတာ့ အေပၚမွာ ကၽြန္မေျပာျပခဲ့တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ အားလံုးျခံဳငံုပါဝင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ “သင့္ကို သင္ေပးေစခ်င္တဲ့ ပံုစံအတုိ္င္း သင္က သင္ေပးပါ။” ဆုိတဲ့ “Teach as you would like to be taught.” ဆုိတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါဘဲ။

British Council Voices Magazine မွ Cristina Cabal ၏ How to keep your students motivated ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မူရင္းေဆာင္းပါးကို www.britishcouncil.org/voices-magazine/how-keep-your-students-motiv... တြင္ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။